Genç BEYYİN

Bilim etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

Birleşmiş Miletler tüketilen gıdaların daha çok sebze ağırlıklı beslenme tarzı ile iklim değişikliğine karşı oldukça yararlı bir çözüm ortaya konacağını belirtti.

Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) toprak kullanımı ve iklim değişikliği ilişkin düzenlediği verilerde, Batı'daki yüksek et ve süt ürünleri tüketiminin iklim değişikliğini artırdığına dikkat çekti. Diğer yandan raporu hazırlayan bilim insanları, topluma bir vejetaryen veya vegan olma çağrısında bulunmadı.

Bilim insanları, hayvancılık için kullanılan toprakla üretilecek sebzelerin daha fazla kişinin doymasının sağlanacağını belirtti.

107 bilim insanının katkısı ile oluşturulan rapora katkı da sunan İngiltere'deki Aberdeen Üniversitesi'nden çevrebilimci olan Prof. Pete Smith, "İnsanlara et yemeyi bırakın diye bir çağrıda bulunmuyoruz. Sadece bazı bölgelerde insanların et yemekten başka bir çaresi bulunmuyor. Fakat Batı'da da çok fazla et yediğimiz göz ardı edilemez.

Compassion in World Farmin isimli oluşumdan Peter Stevenson ise "Et tüketimini azaltmak iklim hedeflerine ulaşmak için büyük önem taşıyor" ifadelerinde bulundu.

IPCC raporunu hazırlayan Bilim insanları üretilen gıdanın hem tüketicilere satış öncesinde hem de satış sonrasında israf edilmesinin önüne geçilecek adımlar atılması hususunda dikkat çekti.

Bu gıdaların bir kısmı muhtaç insanları doyurmak için yardım kuruluşlarına bağışlanabilirken diğer kısmı da hayvan yemi kullanımı için tercih ediliyor.

Rapor İngiliz medyasında: Çocuklarımızın ömründen yemeye devam mı, yoksa?

Rapor İngiliz basınında oldukça dikkat çekmiş The Times gazetesi başyazısında Albert Einstein'ın "Başka hiçbir şey, insan sağlığını ve dünyada canlıların hayatta kalma şansını, vejetaryen bir beslenmeye geçmek kadar artıramaz" sözünü vurguladı.

Times "Yaşadığımız coğrafyada yetişmekte olan mevsim sebzelerini yemek iyi bir başlangıç sayılabilir lakin hepimiz sürdürülebilir bir şekilde yemenin farkına varmalıyız" şeklinde açıklama yaptı.

Guardian köşe yazarı George Monbiot ise "tarım, madencilik ve petrol sektörlerini yeterince eleştirmediği" gerekçesiyle IPCC'nin hazırladığı rapor için "içler acısı" durumda olduğunu belirtti.

Monbiot, hayvancılığa ayrılan toprakların tarıma ayrılması durumunda, hayvan yemi yetiştirmek için kullanılan toprakların da tarıma ayrılacağını ve böylece bugün kullanımda olan toprakların yüzde 76'sında tarım yapılabileceğini verilerini aktardı.

"Bilime bir bütün olarak baktığınızda bu şekilde yemeye devam edemeyeceğimizi görürsünüz. Şimdi bildiklerimiz ışığında harekete geçmeye hazır mıyız yoksa çocuklarımızın hayatından yemeye devam mı edeceğiz?"

Bilim dünyasında ses getiren yeni umut verici bir adım daha atıldı. Yunan ve İspanyol doktorlar tarafından, "tıp tarihine" geçecek bu yöntem ile beraber dünya çapında bebek sahibi olamayan çiftlere umut olacağını belirtildi.

İki farklı kadından alınan yumurtanın babadan alınmış olan sperm ile döllendirilmesi sonucunda doğan 2,9 kilogram ağırlığındaki bebek ve 32 yaşındaki annesinin sağlık durumun iyi olduğu açıklandı. Adı aktarılmayan bebeğin, mitokondriyal hastalığı olan kadınların çocuk sahibi olabilmesi amacıyla geliştirilen bu yöntemle doğan ikinci bebek olma özelliğinde.

Daha evvel Ürdünlü bir kadın 2016'da Meksika'da bu yol ile çocuk sahibi olmuş, fakat doğum etik açıdan tartışmalara sebebiyet vermişti.

Mitokondriyal hastalıklar anneden bebeğe aktarılıyor. Her 6 bin 500 bebekten biri,oldukça sıkıntılı mitokondriyal hastalıkla doğmakta.

Mitokondriyal hastalıkla doğan çocuklarda enerji eksikliği sebebiyle vücut, yapması gereken rutin fonksiyonlarını yerine getirmekte büyük problem yaşıyor. Hücrelerde hareketi aktaran kısımların hasar görmesiyle meydana gelen hastalık kas güçsüzlüğü, körlük, kalp yetmezliği ve hatta ölüme dahi yol açabilmekte.

'Kadınların kendi genleriyle bebek sahibi olma hakkı artık Mümkün'

Atina'daki "Yaşam Enstitüsü" Başkanı olan Dr. Panayiotis Psathas, "Bir kadının kendi genleriyle artık anne olabilme hakkı gerçeğe dönüşüyor" ifadelerine dikkat çekti. Psathas "Yardımla üreme tedavisindeki bu uluslararası katkı ile birlikte, daha önce tüp bebek girişimleri başarısız olan veya mitokondriyal genetik problemi var olan kadınların sağlıklı bebek sahibi olmasına fayda sağlayabileceklerini belirttiler.

'Denemelere 24 kadın daha katıldı, sekiz embriyo hazır'

Yunan doktorların bir arada çalışma yürüttükleri İspanyol "Embryotools" adlı merkez denemelere 24 kadının dahil olduğunu ve sekiz embriyonun anne adaylarının rahmine yerleştirilmeye hazır olduğunu aktardı.

İngiltere'de hükümet, İskoçya'nın Newcastle kentinde geliştirilen bu yönteme Şubat 2018'de onay verilmişti.

A.M. Turing Ödülü, sahibini buldu. Ödül, yapay sinir ağları ve derin öğrenme kavramlarını bilgisayar bilimine göre düzenleyen araştırmaları sebebiyle Kanada asıllı Yoshua Bengio, İngiliz Geoffrey Hinton ve Fransız Yann LeCun arasında dağıtıldı.

Tam Olarak Bir Milyon Dolar Para ödülü Demek Bu!

Teknoloji dünyasının Bilgisayar sisteminin Nobel‘i olarak ifade edilen A.M Turing ödülü bu dönem yapay zekanın öncüleri olarak gösterilen üç kişi arasında bölüştürüldü. Bu insanlar, Kanada asıllı Yoshua Bengio, İngiliz Geoffrey Hinton ve Fransız Yann LeCun.

Ödülü veren kurum olan New York merkezli Bilgisayar Makineleri Derneği (ACM) tarafından yapılan açıklamada Yoshua Bengio, Geoffrey Hinton ve Yann LeCun’un yapay sinir ağları ve derin yapay öğrenme kavramlarını bilgisayar bilimine uyarlayan çalışmaları dolayısıyla ödüle layık görüldüğü ifade edildi.

Yapay sinir ağlarını temel alıp kullanan ve bilgisayarların veri örüntülerini algılama ve insan zekasını taklit etmesi görüşünü ilk olarak 1980’ler de gündeme geldiğine vurgu yapılan açıklamada, 2000‘li yılların ilk dönemlerinde Bengio, Hinton ve LeCun’un da aralarında olduğu bir grup bilgisayar uzmanının bu görüşü sürdürmekteki ısrarı sayesinde yapay zekanın bugün sürücüsüz araçlardan, hastalıkların teşhisine çok sayıda teknolojiye yol gösteren hakim paradigma haline geldiği ifade edildi.

Günümüz dönemi içerisinde kullanılan sürücüsüz otomobiller bu teknolojiler sayesinde kendi başına hareket edebilme özelliğine sahip durumda.

Bengio, Hinton ve LeCun bu ödül ile birlikte bir milyon dolar para ödülünün de sahibi oldular. Ödülün ücretlerini de Google tarafından verildiği biliniyor.

Peki A.M Turing ödülü nedir?

Turing Ödülü, modern bilgisayar biliminin kurucularından biri olan Alan Turing anısına istinaden, 1966 yılından beri her yıl Association for Computing Machinery (ACM) bünyesince bilişim dünyasına katkıda bulunanlara verilen bir ödül olma özelliğindedir.

Brezilya’da yapılan yeni bir çalışma, genetiği değiştirilmiş sivrisineklerin Zika virüsü ve diğer hastalıkları yayan türlerle mücadelede kullanılabileceğini savunuyor.

Kusurlu doğan çocukların hayat boyu bakım maliyeti tahminleri 1 milyonla bir kaç milyon Dolar arasında değişir.

Biyolojik Savaş

Sivrisineklere, hastalıkları yayma özelliklerini engelleyecek Wolbachia adı verilen bir bakteri laboratuvar ortamında bulaştırılıyor. Wolbachia bakterisinin, hastalık virüslerinin Aedes aegyptisivrisineği içinde türeyip büyümesini durdurma ve hastalığın yayılmasın engelleme özelliği bulunuyor.

Oswaldo Cruz Vakfı' (FIOCRUZ) araştırmacılarından Luciano Moreira yöntemi şöyle açıklıyor:
“Yapmaya çalıştığımız şey Wolbachia bulaştırılmış sivrisinekleri çoğaltıp belli bölgelere veya bir şehre yayılmalarını sağlamak. Böylece hastalıkların yayılmasını engellemek. Wolbachia bakterisi bulaştırılmış Aedes aegypti sivrisinekleri, Zika virüsü, dang humması, chikungunya virüsü ve sarıhumma virüsünü yaymadıklarını ortaya çıkardık.”

Wolbachia bakterisi, dang humması yayan aynı tür sivrisineklerin engellenmesi için kar amacı gütmeyen “Eliminate Dengue” adlı bir kuruluş tarafından önceden Avustralya’da geliştirildi.

Ateşi ateşle söndürmek

Brezilyalı araştırma ekibi, ülkede yayılan iki tür Zika virüsü bulaşmış insan kanıyla böcekleri besledi. Araştırmacılar, iki hafta sonra Wolbachia taşıyan sivrisineklerin vücutlarında ve salyalarında daha az virüs partiküllerine rastlandığını açıkladı.

Eliminate Dengue Program Başkanı ve Monash Üniversitesi Dekanı Profesör Scott O’Neill uygulamanın tabiata zararsız olduğunu vurguluyor:
“Bazılarının kafası karışıyor. Zannediyorlar ki çevreye bıraktığımız her şeyin içine yumurta enjekte ediyoruz. Fakat öyle bir durum yok. Bunu sadece bir kere yapmak yeterli. Ancak gerçekleştirmesi çok zor ve yıllar alan bir çalışma. İşte şimdi bunu başarılı şekilde yaptık. Şimdiki noktadan sonra larvaların geliştirilip yayılması masrafsız bir uygulama.”

Engelli doğumlar ekonomiyi felce uğratıyor

Brezilya, hamilelik sırasında Zika taşıyan annelerden dolayı bebeklerin küçük kafalı doğmasına yol açan mikrosefaliden en çok etkilenen ülke. Dünya Sağlık Örgütü, doğum kusurları ve geçici felce neden olan sinir sistemi bozukluklarının Zika’yla bağlantılı olduğuna dair deliller olduğunu söyledi. Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO), toplamda 500 milyon insanın Zika’dan etkilenme riskinin olduğu konusunda uyarıda bulundu.

Alerji ve Enfeksiyon Hastalıkları Milli Enstitüsü (NIAID) Direktörü Dr. Anthony Fauci, durumun ciddiyetine dikkat çekiyor:
“Mikrosefali ve doğum kusurlarıyla doğan bebek sayısındaki artış, neredeyse kesin olarak genel halk sağlığını tehdit edecek ve bunun büyük ekonomik külfetleri olacak. Kusurlu doğan çocukların hayat boyu bakım maliyeti tahminleri 1 milyonla bir kaç milyon Dolar arasında değişir.”

Bilimin yavaş ilerleyişi

Aşıların işe yarayıp yaramadıklarının ispatı iki faktöre bağlı: Bir, ne kadar etkili olduklarına, iki, toplumdaki enfeksiyon oranının trendine.

Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Hindistan, Fransa ve Avusturya’dan bilim adamları şu anda 23 aşı geliştirme projesi üzerinde çalışıyor. Lakin insanları virüsten koruyacak aşının bulunması en az üç yıl daha sürer.

Dr. Anthony Fauci sürecin alacağı vakitle ilgili şunları söyledi:
“2017 başlarında, Güney Amerika ve Karayipler’de hala büyük salgınlarımız var ise, aşıyı test etmeye başlayacağız. Bunun etkili olup olmadığını bir yıl içinde söyleyebiliriz. Eğer enfeksiyon rakamları Batı Afrika’da Ebola vakalarında olduğu gibi azalırsa, aşının tam olarak işe yarayıp yaramadığını anlamak üç yıl alabilir.”

Gösteri devam etmeli mi?

2016 Yaz Olimpiyat Oyunları’nın Rio’da yapılacak olması da ayrı bir endişe kaynağı. Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO), 5 Agustos’ta başlayacak oyunları yerinde izlemek isteyen 14 milyon insanın kıtanın güneyine gelmesini beklediklerini kaydetti

Bilim adamları genetik olarak T hücrelerini antitümör “suikastçılar” ve potansiyel olarak “sağlık görevlileri” olarak hizmet edecek şekilde tasarlarlar.

Kimerik antijen reseptörü (CAR) T hücreleri, hücrelerde meydana gelen mutasyonlar sebebiyle oluşan kanser için değerlendirilmekte olan en yeni teknolojinin bu CAR-T hücreleri olduğunu söyleyebiliriz. Bazı kan kanserli hastaların % 90'ına kadar tümör hücrelerini yok etme kabiliyetini göstermiş olan bu tasarlanmış immün hücreler, 2017'de FDA onayı kazanan ilk gen terapisi sınıfı haline geldi.

San Francisco'daki Kaliforniya Üniversitesi'nde bir immünoloji uzmanı olan Marson, CRISPR-Cas9 sistemini kullanarak, kesin olarak hedeflenmiş genom modifikasyonları ortaya koyabilmek için bu sistemi araştırıyor. Buradaki temel prensip, spesifik genomik dizileri ekleyerek veya silerek, bu hücrelerin tümörler için daha ölümcül, aynı zamanda hasta için daha güvenli hale getirilmesine dayanıyor. Marson'ın ekip arkadaşları son zamanlarda SLICE adında bir platform ortaya koydu.Bu sistem aslında- tek hücreli RNA (sgRNA) Cas9 protein elektroporasyonuyla lentiviral enfeksiyon - çeşitli hücrelerde çeşitli CRISPR modifikasyonlarına paralel olarak, CAR T-hücresi performansını ölçülebilir bir şekilde arttıran değişiklikleri hızlı bir şekilde belirleme umuduyla gerçekleştirmek için dizayn edildi.

Daha güçlü hücreler için hedeflenmiş tweaks

Bu immünoterapi alanındaki birçok kişiyi etkiledi ve sağlam genom düzenleme teknolojilerinin ortaya çıkışı, cevapların peşinde koşmayı büyük ölçüde kolaylaştırdı. Sloan-Kettering Kanser Merkezinde bir immünolog olan Dr. Michel Sadelain, 30 yıl önce T-hücre mühendisliği üzerinde çalışmaya başladığında güçlü bir soruyu hatırlatıyor. Çoğu insan, gülünç değilse bile bunun tuhaf olma ihtimali üzerinde durdu. '' Bir genin T hücrelerinin yaklaşık %0,5'ine nasıl yerleştirileceğini bulmam üç yılımı aldı ve bunu gördüğümüzde kutlamaya başladık” Bu tür genetik değişiklikler şuan rutin hale gelmiş durumda ve birçok ilaç şirketi şimdi verimli bir şekilde Pennsylvania Üniversitesi (UPenn) 'deki patoloji ve laboratuvar tıbbı bölümünde immünoterapi profesörü olan Sadelain ve Carl June’un öncülüğünü yaptığı CAR T-hücre tedavilerini üretmek için girişimlere başladı bile.

T hücrelerinin tümöre özgü CAR'ları eksprese etmek için yeniden programlanması şu anda uzun yıllardır kullanılmakta olan aynı virüs bazlı genom manipülasyon stratejileri ile yapılmaktadır. Ancak CRISPR, bu çalışkan ve kesin olmayan sürece çekici bir alternatif sunarak, araştırmacılara, istenen etkinin hangisi olduğunu görmek için çeşitli hedeflenmiş genetik modifikasyonları hızlı bir şekilde prototipleme ve test etme fırsatı verir. University College London'daki bir gen terapisi uzmanı olan Waseem Qasim, “Herhangi bir laboratuvar CRISPR reaktiflerini nispeten kolay bir şekilde üretebilir ve haftada birkaç gün içinde CRISPR modifikasyonu yapabilirsiniz,” diyor. Bu yeteneklerle donanmış araştırmacılar, CAR T-hücresi tedavisinin sınırlarını aşmaya başlamak için bol miktarda fırsat buluyorlar.

Sonuç olarak, bu hücreler yalnızca CAR tarafından tanınan hedeflerin peşinden gider. Ekibi başlangıçta TALEN adı verilen eski bir düzenleme teknolojisi ile bu durumu açıkladı ve önemli sonuçlar elde etti - lösemi denemesinden elde edilen erken veriler , bu hücrelerin hastaların% 88'ini yalnızca azınlıkta toksisite geçiren bir azınlık ile remisyona soktuğunu gösteriyor. Qasim'in grubu şimdi CRISPR ile benzer çabalar sürdürüyor. “Bu projelerden bazılarının 2019'da denemelere hazır olmasını bekliyoruz” diyor.

Bilim insanlarına göre, bağışıklık hücrelerinin düzenleyici yolaklarını denemek ve deşifre etmek için bu hücreler daha büyük fırsatlar sağlayacaktır. Elde edilen bulgular, işlenmiş T hücrelerinin daha yaygın hale geldiğinde klinisyenler ve düzenleyicilere daha fazla güven katacaktır. Örneğin, T hücrelerinin öldürücü unsurları yerine mediktörler gibi davranma potansiyelini görebileceğiz. “T hücrelerini vücuttaki bazı bölgeleri spesifik olarak hedefleyecek şekilde değiştirebilir ve daha sonra bir ilaç hazırlayıp bu hücreler yok edilebilecek” diyor. Bu potansiyel aynı zamanda daha fazla biyolog hacker'larına umut vermesini isteyen Marson, “Bunun genetik uygulamaların eşdeğerini yazmaya başlayan gerçekten geniş bir mucit temeli olduğunu umuyoruz” diyor.

Günümüzde, akciğer adenokarsinomu, tespit edilen tümör kalıpları ve alt tiplerini belirlemek için AL(artificial intelligence) sınıflandırma metodu ile görsel olarak incelenmesine büyük bir katkı sağlamıştır. Bu sınıflandırma, prognozda ve akciğer kanseri için tedavinin belirlenmesinde önemli bir role sahiptir, ancak Dartmouth Geisel Tıp Fakültesi'nde biyomedikal veri bilimi profesörü olan Doktora Saeed Hassanpour'a göre bu zor ve öznel bir iştir.

Makine mühendisliğinin öğrenimindeki son gelişmeleri kullanarak, Hassanpour liderliğindeki bilim adamları, histopatoloji slaytlarındaki farkl.ı tipte akciğer adenokarsinomlarını sınıflandırmak için derin bir sinir ağı geliştirdiler ve modelin üç pratik görselleştirme ile aynı performansta olduğunu buldular.

akciÄŸer kanserinin tam slayt gÃ¶rÃ¼ntÃ¼leri

Hassanpour, “Çalışmamız, makine öğreniminin zorlu bir görüntü sınıflandırma görevinde yüksek performans sağlayabildiğini ve akciğer kanseri yönetiminde bir varlık olma potansiyeline sahip olduğunu gösteriyor” diyor.

Ekibin sonuçları (“ Derin sinir ağları ile rezeke edilen akciğer adenokarsinomu örneklerindeki histolojik modellerin patolojik düzeyde sınıflandırılması ”) Scientific Reports'ta yayınlandı . Yaklaşımın diğer histopatoloji görüntü analizi görevlerine de potansiyel olarak uygulanabilir olduğunu kabul ederek, Hassanpour ekibi kodlarını bu alanda yeni araştırma ve işbirlikleri geliştirmek için kamuya açık hale getirdi.

Akciğer kanseri sınıflandırmasını geliştirme yeteneğini doğrulamak için derin öğrenme modelini klinik bir ortamda test etmenin yanı sıra, ekip bu yöntemi meme, özofagus ve kolorektal kanserdeki diğer zorlu histopatoloji görüntü analizi görevlerine uygulamayı planlıyor. Hassanpour, “Bu klinik deneylerle doğrulanırsa, sinir ağı modelimiz patolojilere yardımcı olmak için klinik uygulamada potansiyel olarak uygulanabilir” dedi. Makine öğrenim yöntemimiz de hızlı ve bir Al sınıflandırma ile bir dakikadan daha az bir sürede işleyebiliyor, bu nedenle hastaları doktorlar tarafından muayene edilmeden önce tetiklemeye yardımcı olabilir ve potansiyel olarak bu görselleştirmenin süreci hızlandırmakla beraber tümörün incelenmesinde patologlara yardımcı olabileceği aşikardır.

Bilim insanları tarafından bağırsak florası içerisinde mutualist biçimde yaşayan bazı bakteri türlerinin zihinsel sağlık yönünden direkt ilişkili olduğunu kanıtlamayı başardılar.

Çalışma doğrultusunda, bağırsak içerisinde yer alan birkaç bakterideki eksilmenin olması, insan davranışlarını etkileyip değiştirebiliyor ve depresyona sebebiyet veriyor.

Belçika'daki Flaman Biyoteknoloji Enstitüsü (VIB) ile Leuven Üniversitesi, 2012 yılından bu sürece dek 5 bini aşkın gönüllünün dışkı örneklerini incelemeye tabi tutuyordu. ‘’Flaman Bağırsak Flora Projesi‘’ isimli proje doğrultusunda, mutsuz veya depresyondaki insanların bağırsak sirkülasyonları ele alınarak incelendi. Bulgular doğrultusunda, bağırsak florasıyla depresyon arasında ciddi bağlantıların olduğu ortaya konmuş oldu.

Flaman Biyoteknoloji Enstitüsü'nden Prof. Dr. Jeroen Raes, depresyon içerisinde yer alan insanlarda, mutlu insanlarda yer alan bazı bağırsak bakterilerinin daha az olduğunu saptadıklarını açıkladı.

Bu ifadeler doğrultusunda denebilir ki, depresif insanlarda bilhassa 'Dialister' ve 'Coprococus' isimli bağırsak bakterisi ciddi ölçüde düşük miktarda. Bu iki bakterinin ortak noktası, bağırsakta iltihabı baskılayan maddeler sentezlemesi.

Prof. Dr. Raes, "Bu oldukça ilginç. Neden diyecek olursanız, diğer araştırmalardan elde ettiğimiz bulgulara göre biz, depresyonun bir sinir sistemi iltihabıyla ilişkili olduğunu öğrenmiştik" diyor.

Nedensel Bağlantı Hususunda Çalışmalar Devam Ediyor

Flaman uzman, bu nedenle bağırsak iltihabı ile depresyon arasında bir bağlantı olduğunu belirtiyor.

Belçikalı araştırmacılar, bağırsak florası ile depresyon arasındaki bağlantının kanıtlandığını vurguluyor. Ancak nedensel bağlantı konusunda araştırmalar sürüyor.

Prof. Dr. Raes, farelerde yapılan deneye göre bağırsak florası, davranış değişikliğine neden olduğunu söylüyor. Yani, bağırsak florasındaki değişim depresyonu tetikliyor.

Flaman araştırmacılar, insan sinir sistemi ile etkileşime girebilecek bakterileri tanımlamak için bir bilgisayar tekniği geliştirdi.

Şimdi, bağırsak florasının insan davranışlarını somut olarak nasıl etkilediği araştırılıyor. Uzmanlar, gelecekte bağırsak florasından elde edilen bakterilerin ilaç olarak kullanılabileceğini ve depresyonlu hastalarda eksik olan bakterilerin bu sayede tamamlanarak, hastalığın tedavi edilebileceğini düşünüyor.

Bilim ve Teknoloji’nin hızına artık yetişmek pek mümkün değil.

Her gün yeni bir metot, yeni bir yaklaşım, yeni bir keşif duyar olduk. Bunlar oldukça heyecan verici olmasına karşın pek çok sağlık problemini çözme, anlamada da katkı sağlamaktadır. Bilimin geldiği en güzel noktalardan bir tanesi ise beyinleri yarı-insan olan fareler oluşturulmuş olması. Laboratuvar ortamında oluşturulanların diğer kardeşlerinden daha akıllı olduğu ortaya konmuş oldu. Bu düşüncenin ortaya atılma amacı, hücreleri dış ortamda ele alıp çalışmaktan ziyade tüm bir fare beyni üzerinde, bulunduğu ortamı değiştirmeden çalışmak, beyin ile alakalı hastalıklar üzerine bilgimizi daha kapsamlı bir biçimde öğrenebilmek.

Beyin yapısı değiştirilen fare, yine fare nöronlarına barındırıyor; bunların tümü beyin hücrelerinin yaklaşık yarısını oluşturan “düşünen” hücrelerden oluşuyor. Ancak, değiştirilmiş fare beyni içerisindeki, nöronları destekleyen tüm gliyal hücreler, insan hücresinden oluşuyor.

Goldman’ın ekibi insanların bağışlamış oldukları fetüsler içerisinde henüz olgunlaşma döngüsünü tamamlamamış gliyal hücrelerini ayırıp çıkartarak işe koyulmuş oldu. Bu hücreleri yavru farelere enjekte edip burada astrositler, yıldız şeklinde gliyal hücreleri oluşmuş oldu. Bir yılda, fare gliyal hücreleri yabancı insan yıldız hücreleri tarafından kuşatılmış oldu. Her farede ilk başta verilen 300.000 insan hücresi, hücre sayısı 12 milyona erişinceye kadar çoğaltılma dönemi incelendi ve ana hücreleri yerinden etti.

Astrositler nöronların bağlanmalarını kuvvetlendirmede katkıda bulunduklarından dolayı, bilinçli düşünce oluşturmak açısından çok önemli olduğu söylenebilir. Astrositlerin sahip olduğu uzantılar, elektrik sinyallerinin sinapslara geçişini koordine etmede sorumluluk alıyorlar. İnsan astrositleri, farelerin sahip olduğundan 10 ile 20 katı büyüklüğündedir ve 100 kat daha çok miktarda tendrile(uzantı) sahiptir. Bu da şu anlama gelir, insan astrositleri bir bölüm içerisindeki tüm sinir sinyallerini fare astrositlerinden fazlaca uzman bir şekilde koordine etmeye devam ediyor. Goldman bunu bilgisayar gücünü kuvvetlendirmeye benzetiyor.

Zeka Etkisi

Farelerin hafızası ve bilişselliği üzerine gerçekleştirilen rutin testler, insan astrositli farelerin kardeşlerine göre çok daha fazla miktarda akıllı olduğunu gözler önüne seriyor. Testlerin bir tanesinde, ses hatırlama kabiliyetleri düşük elektrik şokuyla ölçülmüştür. Örneğin, insan hücresi verilen bir fare, ses duyduğu vakitte diğer farelere oranla 4 kat daha fazla donuk kaldığı gözlemleniyor; bu analiz hafıza sürecinin 4 kat daha fazla olduğunu bizlere gösteriyor.

Goldman bir sene öncesinde aktarmış olduğu makalesinde söylemiş olduğu gibi, araştırmasını gerçekleştirirken enjekte etmiş olduğu insan hücrelerini olgun hücrelerden alıyordu, bu demek oluyor ki söz konusu hücreler yalnızca kendilerini fare hücrelerine entegre edip bekliyorlardı. Ancak şimdi, bölünebilen ve çoğalan gliyal progenitör (öncü) hücreler tercih edildi. Bu ise, insan hücrelerinin, fare hücrelerini tümüyle yerinden ettiğini gösteriyor. Yalnızca fiziksel bir limite ulaştıklarında çoğalmayı kesiyorlar.

Türler Arası Çaprazlama

La Jolla, California Salk Enstitüsü’nden kök hücre araştırmacısı olan Fred Gage, insan astrositlerin fare içersinde aynı şekilde çalışıp çalışmadığını tespit etmenin ilgi duyulur olacağı üzerinde duruyor. Bunun sebebi ise, ona göre eldeki bulgu, farenin insandan aktarılmış olan bu hücrelerin kaderini belirlemede etkili olup olmadığını veya hücrelerin insandaki özelliklerinin değişmeden aynı formatta kalamayacağına bir açıklama sunacaktır.

Münih Ludwig-Maximilians Üniversitesi’nden Wolfgang Enard, bir türe özgü hücrelerin farklı bir türe özgü bir organizma içerisinde fonksiyonunu yerine getirebiliyor olduğunu görmenin şaşırtıcı olduğunu, hangi özelliklerin hücrenin kendisinden kaynaklandığını ve hangilerinin de çevresel koşullarla adaptif rol gösterdiği sorusunu içinde barındırdığına dikkat çekiyor. Engard, insanın dil gelişimine bağlantılı olan genine fareler sahip oldukları vakit, farelerin öğrenme yetilerinin gelişim gösterdiğini görmüştük. Bununla eş olarak ele alınan bir deneyde, Goldman olgunlaşma dönemini tamamlamamış insana ait gliyal hücrelerini, sinir hücrelerini muhafaza eden miyelin proteinini sentez etmede zayıf olan yavru farelere enjekte etti. Fare beyninde pek çok insan gliyal hücresi izolasyon materyali yapmada özelleşmiş olan beyin hücresi oligodendrositlere olgunlaşğı gözlemlendi. Bu bulgu hücrelerin bu eksikliği keşfettiğini ve bu hususu telafi ettiğini bizlere gösteriyor.

Bu deneyle multipl skleroz (MS, çoklu sertleşim) benzeri, miyelin kılıfının hasar gördüğü hastalıkların tedavi edilmesinde katkısı büyük olacak. Goldman MS hastalarını gliyal progenitör hücrelerle tedavi etmek için şimdiden izin almayı başardı ve yakında bunun ile ilgili çalışmalara başlayacağını duyurdu.

Yine de bir fare

İnsan astrositlerinin zekâyı, belleği ve öğrenmeyi nasıl etkilediğini daha çok araştırabilmek için hücreler farelerden daha zeki olan sıçanlara aşılanmaya başlanmış oldu. Goldman ilk aşılama sürecinin bitirildiğini ve hücrelerin dağılımını haritalandırdıklarını aktarıyor. Bu deney, bir bilim kurgu gibi görünse de, farelere yeni aktarılan bu hücrelerin onları daha “insan” haline dönüştürecek yeni yetenekler sağlamaması, bu tezi düşürüyor. Goldman fareleri daha fazla insan yapma benzeri yorumları karşı çıkarak şu açıklamayı yapıyor:

“Eklenen bu insan hücreleri farelerin kendi sinir ağlarının etkinliğini artırıyor, ancak fare, ‘fare’ olarak kalıyor.”

Potansiyel etik sorunlardan sebep Goldman’ın ebibi insan hücrelerini maymunlara eklemeyeceklerinde kararlı bir tutum sergiliyor.

Çalışmanın detayına erişmek isterseniz makalenin kendisi :

Journal of Neuroscience, DOI: 10.1523/JNEUROSCI.1510-14.2014

Anti-CRISPR proteinleri, hedef dışı moleküllerin etkilerini azaltarak ne zaman ve nerede hareket ettiklerini kontrol ederek CRISPR gen düzenleme sistemlerini geliştirmek için kullanılmaktadır. Bununla birlikte, anti-CRISPR proteinleri, doğada nadirdir veya sadece bulmak biraz zor diyelim biz. Şimdiye dek keşfedilen az sayıdaki CRISPR proteinine eklemeler yapmak umuduyla, Danimarka Teknik Üniversitesi'ne bağlı bilim adamları yeni bir tür çalışma gerçekleştirdiler. Bunu yaparken, sokak lambası etkisinden, insanların sadece göründüğü açık bir yerde bir şeyler ararken ortaya çıkan bir tür gözlemsel yöntemden faydalandılar.

CRISPR karşıtı arama stratejisi yöntemi, normal faj DNA'nın içeriğini inceleme sırasında CRISPR inhibitörlerinin aranmasını engelleyebilir. Bu yüzden, normal yçntemi ele almak yerine, Danimarka Teknik Üniversitesi'ndeki bilim ekibi, CRGPR karşıtı genleri metagenomlardan seçmek için genetik bir devreyi kullanmayı tercih etti. Novo Nordisk Biyolojik Sürdürülebilirlik Vakfı Merkezi'ne de bağlı olan Morten OA Sommer liderliğindeki ekip, dört CRISPR-Cas9 inhibitörü keşfetmeyi başardı.

Ayrıntılı bulgular, 5 Şubat'ta “ Yedi Bakteriyel Filogenetik Sisteme Yayılan Cas9 İnhibitörlerinin Keşfi ve Karakterizasyonu ” başlıklı bir makalede yayınlandı . Makalede, sentetik bir genetik devrenin, CRISPR karşıtı genlerin, metagenomik kütüphanelerini hedef almaya yönelik oldu. Bu araştırma da, söz konusu makalede, dizi homolojisi veya genetik bağlamdan ziyade fonksiyonel aktiviteyi incelemeye dayanıyordu.

Makalenin yazarı, Streptococcus pylogini‘ türünde Cas9 aktivitesini azaltan hayvan ve insan metagenomlarından 11 DNA parçası belirledik ” diyor. “ Bu keşfedilen parçaların bir alt kümesinin polimeriazyonunun in vivo ve in vitro karakterizasyonu gerçekleştirilerek, dört anti-CRISPR' dizinin aktivitesini doğrulamış oldu.” dedi.

DNA daha küçük parçalara bölünerek rastgele bir bakteri hücresi içindeki bir plazmid üzerinde eksprese edildi. Bu hücre, anti-CRISPR aktivitesinin gözlemlenebilmesi için genetik bir devre içermekteydi. Kısacası kurulan hipoteze göre bu anti-CRISPR genine sahip bir plazmid içeren hücrelerin, belirli bir antibiyotiğe dirençli olacağı anlamına geliyordu. Aksi durumda plazmide dahil olmayan genlerin ise anti-CRISPR aktivitesi vermediği hücrelerde ölecek. Bu sistemle araştırmacılar, CRISPR aktivitesi olmayan DNA'yı kolayca tespit edip seçebilir ve kökenine kadar takip edebilirler. Daha fazla karakterizasyon sağlayabilmek adına artık, dört yeni CRISPR karşıtı aktivitenin onaylanmasına söz konusu oldu.

Filogenetik analiz, dışkı örneklerinde tanımlanan genlerin, örneğin böceklerin bağırsaklarında, deniz suyunda ve yemeklerinde yaşayan bakterilerde, çoklu ortamlarda bulunan bakterilerde bulunduğunu ortaya konmuş oldu. Bu, yeni keşfedilen genlerin yaşam ağacındaki birçok bakteri dalına yayıldığını ve bazı durumlarda bu genlerin bazılarının evrim sırasında yatay olarak aktarıldığını gösteren kanıtlarla ortaya çıktığını gösterilmiştir.

Sommer, “Keşfedilen CRISPR'lerin doğada çok fazla olması, çok faydalı olduklarını ve biyolojik açıdan büyük bir öneme sahip olduklarını gösteriyor” dedi.

Bu bulgular CRISPR'lerin faj ve konakçı arasındaki etkileşimde, muhtemelen daha önce önerilenden çok daha büyük bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Bu alandaki daha önceki çalışmalar, anti-CRISPR proteinlerinin laboratuvarda genom düzenlemesi yaparken hedef dışı bölgelerde DNA kesilmesi gibi hataları azaltmak için kullanılabileceğini göstermişti.

Günümüzün bilimsel alanlar içerisinde büyük bir heyecanla takip edilen ve popülaritesi yüksek olan CRISPR-Cas9 sistemindeki bu gelişim tüm bilim alanlarında oldukça heyecan uyandıran bir çalışma oldu.

Genomik, epigenomik ve transkriptomik yöntemleri ele alarak akciğer kanserini erken teşhis edebilir ve yeni tedavilere erişim sağlayabiliriz.

Erken teşhis için geliştirilen yeni yöntemler, kanser tedavilerinin ve sonuçlarının iyileştirilmesinde kritik öneme sahiptir. Bu, yılda 1.5 milyondan fazla ölümle dünya çapında en yaygın kanser ölüm nedeni olan akciğer kanseri için özellikle önem taşımaktadır. Şimdi, dünyanın ilk kanser örneği olan akciğer lezyonlarının genetik dizilimi, araştırmacılara ilk kez, invazif hale gelecek lezyonlar ile zararsız olan lezyonlar arasındaki farkları keşfetme ve ardından hangi lezyonların doğru olacağını tahmin edebilecek bir yöntem geliştirme olanağı sağladı.

21 Ocak'ta Nature Medicine'de yayınlanan ve “ İnvaziv akciğer kanseri lezyonlarının genomik, epigenomik ve transkriptomik görünümlerinin ortaya çıkarılması” başlıklı çalışma, erken teşhis ve yeni tedavilerin önünü açabilir.

Gerçekleştirilen çalışma ile beraber, akciğer hücrelerinin gelişiminin en erken evrelerini, bu hücrelerin yapısının kanserli hale tam dönüşmemesinden önce bile neler olduğunu görmemize ve buna ilişkin adımların atılmsına yardımcı olabileceğe benziyor. Bu bilgiyi kullanarak tarama testlerini ve kanserde izini durdurabilecek yeni tedaviler geliştirilebilir.

Araştırma ekibi, “kanserden önce hücrelerde ortaya çıkan moleküler değişikliklerin büyük oranda farklı morfolojik görünüm sergilediğini ” yazdı. Bening akciğer karsinomunun in situ (CIS) lezyonlarının (prekvasiv öncü), skuamöz hücreli karsinomayı mikroskobik olarak özdeş olmasına rağmen geleceklerinin eş değer olduğunu belirtti. Süreç içerisinde yarısı invaziv kansere doğru ilerliyor ve yarı gerileme veya statik olarak kalıyor.

Günümüzde Proksimal solunum yolları bu kadar erişilebilir olduğu için, otofloresan bronkoskopi (AFB) gibi yüksek çözünürlüklü teşhis yaklaşımları kullanarak bu lezyonların saptanması ve izlenmesi mümkündür. Bu teknik, insan hastalarında erken tümör oluşumunu incelemek için mükemmel bir model sunarak doku edinimini sağlamaktadır.

Araştırmacılar, UCLH'de görülen hastaların preinvazif akciğer kanseri lezyonlarının biyopsilerini inceliyorlardı. 85 hastanın 129 biyopsi örneğinde gen ekspresyon profili, metilasyon profili ve tam genom DNA sekansını içeren testler yaptılar.

Ortalama olarak hastalar, hangi hastaların akciğer kanserinin en yaygın iki alt türünden biri olan, akciğer skuamöz hücreli karsinomu geliştirdiğini gözlemlemek için biyopsi alımının sonrasında beş yıldan uzun bir süre boyunca takip edildi. Araştırma ekibi, mutasyonlar, gen ekspresyonu ve kromozomal instabilite gibi genomik özelliklerdeki farklılıkları belirleyip, lezyonun moleküler profilini kontrol ederek bu hücrelerin kansere dönüşebileceği yakınlıkta mükemmel bir hassasiyetle tahmin edebilecekleri yeterli farklılıklar keşfettiler.

Bu verilerden araştırmacılar, güçlü bir kromozomal kararsızlık taşıyan belirteçler ile beraber, yaygın bir heterojenlik arka planında ilerlemeye özgü olan metilasyon değişikliklerini belirlediler. Mutasyonları gözlemlediler ve kanserin karakteristiklerini kopyaladılar, erken karsinogeneze ait yeni bir yaklaşım sunmuş oldular.

Araştırmacılar, çalışmanın hangi prekanseröz lezyonların zararlı olduğunu belirleyerek, klinisyenlerin hastalığın mümkün olandan çok daha erken bir aşamasında hasta ameliyatı yapıp yapmamaya karar verebileceklerini, diğerlerini ise gereksiz ameliyatlardan iyi huylu lezyonlarla daha hızlı kurtarmaya karar verebileceklerini söylüyor.

Çalışma ayrıca yeni tedavilere imkan tanıyor. Kanserli hale gelebilecek lezyonlarda farklı şekilde eksprese edilen genlerin bazıları, önceden akciğer kanserinin itici güçleri olarak tanımlandı. UCL'deki kıdemli araştırma görevlisi ortak yazarı Vitor Teixeira, tespit edilen genlerin kanser ilerlemesini nasıl geliştirdiğini ve hangilerinin yeni ilaç tedavileri tarafından hedef alınabileceğini görmek için araştırmalarını sürdürdüklerini açıkladı.

'Kadınların kendi genleriyle bebek sahibi olma hakkı artık Mümkün'

Tam Olarak Bir Milyon Dolar Para ödülü Demek Bu!