Gen Aktarımı Yapılan Sarmaşık Havayı Temizliyor

Biliyoruz ki, normal şartlarda bitkiler evimizdeki havayı filtrelemeye katkı sağlarlar. Evinizde değişikliğin gözlemlenebilmesi için 20’den fazla bitkinizin olması gerektiği düşünülüyor.

Washington Üniversitesi’nden bilim insanlarınca geliştirilen genetik yapısıyla oynanıp değiştirilen ve yeniden düzenlenen sarmaşık, havada yer alan zehirli kloroform ve hava içerisinde yer alan benzeni temizlemek için ciddi bir katkı sağlıyor. Bu vesile ile yalnızca söz konusu sarmaşık ortamdaki havayı temizlemede tek başına bu görevi üstlenebilecek.

Peki, Bu Sistemin Prensibi Ne?

Bilim insanları tavşanların genetik yapısı içerisinde yer alan bir proteinin (sitokrom P450 2E1) ifade edici olarak tabir edilen genin sentetik bir modelini oluşturarak sisteme başlangıç yaptılar. Bütün memelilerin yapısında yer alan 2E1 proteini türevini, fenole dönüştürüyor. Ardından kloroformu da karbon dioksit ve klorür iyonlarına çeviriyor. Protein karaciğerde yer aldığından, havadaki toksinleri nötralize etmekte yardımcı olmakta fonksiyonsuz kalıyor.

Bilim insanları, pothos sarmaşığı bitkisinin yapısındaki her hücrede 2E1’i ifade edecek sentetik geni tanımladılar. Laboratuvar çalışmalarında genetiği değiştirilmiş sarmaşık ile beraber, normal sarmaşık cam tüplere konularak benzer ve kloroform gazına maruz bırakılarak kontrol ve deney grupları oluşturuldu. 11 günlük dönemde kontrol grubundaki normal sarmaşıkta gaz derişimlerinde herhangi bir fark oluşmadı. Ancak genetiği değiştirilen sarmaşıklarda ise, üç gün içerisinde kloroform konsantrasyonunda % 82’ ye kadar düşüş gözlemlendi. Bunu takip eden 6 gün içerisindeyse tespit edilemeyecek düzeye geriledi. Benzen derişiminde ise 8 gün içerisinde %75 düşüş gözlemlendi. Diğer yandan 2E1 ile üretilmiş olan fenol, karbon dioksit ve klorür iyonları bitkilerin büyümesine yardımcı bir rol gösterdiler. Bunun nedeni pothos sarmaşığı ılıman iklimlerde çiçek açmamasından dolayı, değiştirilen genler de çevreye yayılım göstermez. Yine de soğuk iklimlerde bu söz konusu değildir.

Normal şartlarda deney içerisinde verilmekte olan gaz konsantrasyonları evde olduğundan çok daha yüksek miktarda idi. Bu yüzden evde bu bitki daha verimli bir profil gösterebilir. Ev içindeki havayı bitkiye doğru üfleyecek bir destek fan sistemi oluşturulabilir. Bilim insanları ağaç ürünlerinden yayılmakta olan formaldehiti blokaj edecek bir diğer proteini bitkilerde ifade etmek üzere çalışmalara devam ediyor.

Çalışma Environmental Science and Technology dergisinde yayınlandı.