ABD'nin açıkladığı istatistikler doğrultusunda 1900 yılında ortalama bir insan ömrü 50 yaşlar etrafında iken, 2000'li yıllara gelindiği taktirde bu yaş skalası 75-80'lere çıkar hale geldi. Peki bu nasıl oldu da insan ömrü 100 yılda böylesine uzama grafiği ortaya çıkardı?
Bilhassa son 100 yıl içerisinde insan ömrünün neden bu kadar arttığını anlamak için insanların o dönemler içinde neden öldüğüne ve şuan neden dolayı öldüğüne bakmamız lazım. İsterseniz bu olayı hemen ele alalım:
1900'lerin başlarında insanlar en fazla pnömoni'den dolayı yani halk arasındaki zatürreden hayatlarını kaybediyorlardı. Şuan da ise bağışıklık sistemi çökmüş, yeni doğan ve çok yaşlı insanlar hariç zatürreden dolayı ölmeniz çok kolay değildir, neden? çünkü artık bu hastalığın bir tedavisi söz konusu. Şöyle diyelim Çevrenizi domestos ile yıkadığımızdan dolayı zatürreye sebep olan tüm virüsleri, bakterileri ortadan kaldırmadık. Sadece Tedavisini bulduk.
1900'lerde en çok ölüme sebep olan bir diğer önemli 2. nedene bakalım, tüberküloz yani diğer adı ile verem. Tamam anladık da 2000'li yılların ardından veremden ölme şansınız var mı? Gene Yok, diyeceksiniz gene neden? çünkü 1900'lü yılların başından sonra bu sorunun da aşısı bulundu, bacille calmette guérin (bcg). Bu aşıyı sizler çocukken oluyorsunuz ve verem olamıyorsunuz.
Şimdi de 3. nedene bakıyoruz "gastrointestinal infections" yani sindirim sistemindeki enfeksiyonlar. O zaman, 2000'li yıllarda bundan ölme şansımız var mı? ölemiyoruz. neden? çünkü bunun içinde antibiyotikleri bulduk. Daha önceden vücuda girmiş olan infektif bakteriler coşup insana hayatı zehir edip onu öldürebiliyordu, şimdilerse coşmalarına izin yok. En basitinden antibiyotiklerden evvel önce yanlışlıkla bir yerini mi kestiğin zaman, büyük ihtimalle ölüyordun çünkü vücuda giren bakterileri öldürmenin bir yolu söz konusu değildi.
Günümüzde prostat, meme, tiroid, lenfoma, testis, rahim ağzı gibi kanserlerde tedavi oranı neredeyse %100 denilebilir. Bu tip hastalıklar yakın zamanlarda artık grip, nezle gibi bir şeylerden farksız bir hale gelecek. 1900’lerde kanseri tedavi etmeyi bırakın bir kişinin kanser olduğu teşhisi bile verilemezdi, içine şeytan girmiş falan deme ihtimalleri daha kuvvetliydi.
Günümüze tekrar döndüğümüzde ameliyat tekniklerinden, mr, röntgen, tomografi gibi görüntüleme tekniklerinin vermiş oldukları değerli bilgiler ışığında, kan testlerinin sağladığı sonuçlar büyük bir katkı sağladığı açıktır sağlığa. 100 yıl evvel bunların hiçbirini sayamazdık. Gerçekleştirilebilen ameliyat sayısı çok azdı, çünkü anestezi bile söz konusu değildi. Hele ki 1900’lerin ilk dönemlerinde öksürüğü eroinle, astımı sigarayla tedavi etmeye çalışıyorlardı burada var. Düşünün bu daha 1900’ler, 1700, 1800’leri bundan böyle siz düşünün.
Kayıtlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder