Matematik ve Biyolojinin Ortaklığı Beklenmedik Biyoritimlerin Varlığını Tespit Etti!

-
0 Comments


Elde edilen bulgularla beraber, insan sağlığının genler tarafından kontrol edilen yönlerini yeniden tanımlamak açısından oldukça büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyebiliyoruz.

Yeni bir matematiksel yaklaşım, yaygın olarak bilinen 24 saatlik ritimlerin yanı sıra, bazı hayvan hücrelerinin 12 saatlik döngüye de sahip olduğunu gösterdi.
Sirkadiyen ritim, çevresel ışık ve karanlık birlikteliğinde hesaplanan, zihinsel ve davranışsal değişikliklere sebep olan 24 saatlik bir döngü olarak tabir edilebilir. En çok bilinen sirkadiyen döngülerden bir tanesi; gece uyuyor olup, sabahları uyanık olmak olarak gösterilebilir. İfade etmiş olduğumuz biyolojik ritimler, hücredeki fonksiyonlarla yakın olarak ilişkili aktif proteinlerde gen ekspresyonlarına aracılık etmekte olan yolak içerisindeki moleküler seviyesindeki kompleks etkileşimleri yansıtmaktadır.

24 saatlik ritimlere bir ekleme daha yapılırsa, diğer biyolojik döngülerin varlığına dair deliller de söz konusudur. Kan basıncı, vücut sıcaklığı, bilişsel performans, dolaşım sistemiyle etkileşimli belirli hormonlar, stres tepkisi ve ilaç tedavisine cevap verme gibi örnekler de 12 saatlik ritimlere uyuyor gibi lakin biyolojik temelleri hakkında çok az şey bilindiğini de unutmayalım.

Baylor Tıp Fakültesi Moleküler ve Hücre Biyolojisi bölümünden ve Rice Üniversitesi’nden bilim insanları, diğer araştırma ekiplerinin yöntemlerinden bağımsız bir şekilde ön yargısız bir matematiksel yaklaşım uygulamayı tercih etti. Araştırmacılara göre, diğer çeşitli matematiksel yöntemler bu ve bunun benzeri sorulara, verilerde belirli bir dalga formu’nun bulunup bulunmadığı sorusuyla yaklaşmakta. Tercih edilen bu yaklaşımda kendisinde bir önyargı içeriyor. Ardından bu yeni çalışmada önerilen yöntemdeyse önyargı olmadan yeni bir soru soruluyor: 

Eğer varsa, verilerde ne tip bir dalga var?



Ekibe göre bu yöntem, her gen için toplanan her veri kümesinde mevcut temel döngüleri ortaya çıkarmada başarılı. 19 Eylül’de (2018) PLOS ONE‘da yayımlanan araştırma makalesine baktığımızda, 24 saatlik sirkadiyen döngüleri ve diğer hesaplama yöntemleri kullanıldığında belirlenemeyen fakat ekspresyon seviyesi zaman ile 12 saatlik döngüyü izleyen kapalı olmayan genlerin doğrulandığına vurgu yapıldığını göreceksiniz.

Gen ekspresyon verilerinin periyodikliğinin incelendiği ve diğer hesaplama metotlarından elde edilen veriler ile bir kıyaslama gerçekleştirildiğinde çalışma, yalnıza var olduğu bilinmeyen biyolojik döngülerin varlığını tespit etmekle kalmamış olup; diğer taraftan 12 saatlik döngünün 24 saatlik döngüden bağımsız çalıştığını da laboratuvar deneyleriyle beraber doğrulamış oluyor.



Kaynak ve İleri Okuma




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder