Yıldızların Yaşam Süreler
Yıldızların içindeki atom bileşimleri,genellikle yıldızlar arası gaza dönüşürler. Kırmızı devlerin dış atmosferleri uzaya doğru üfürülür:gezegensel bulutsular,üst bölümleri üflenen Güneş benzeri yıldızların son aşamadaki dönemleridir.
Süpernovalar yıldızsal kütlelerin büyük bir bölümünü şiddetlice uzaya püskürtürler. Geri gelen atomlar pek tabii,yıldızların içindeki termonükleer tepkimelerde ortaya çıkanlardır. Hidrojen eriyip helyuma dönüşür. Helyum eriyerek karbona,karbon oksijene ve ardından büyük kütleli yıldızlarda helyum çekirdekleri,neon,magnezyum,silikon gibi elementlere aşama aşama dönüşebilir.
Her aşamada iki nötron,iki proton oluşur, bu süreç demir oluşumuna kadar varır.Bunlar bize yabancı olmayan kimyasal elementlerdir. Yıldızlarda sözünü ettiğimiz nükleer tepkimelerden birden hafniyum yada diprozyum gibi elementler ortaya çıkmıyor.Günlük yaşamımızdan bildiğimiz elementler ortaya çıkıyor.
Yıldızlar arası gazlar arasına dönen bu elementler,çöküşe hazır yeni bir bulut nesli,yıldız ve gezegen olmak üzere birikirler. Yerküremizdeki elementlerden hidrojen ve helyum dışında tümü milyarlarca yıl önce yıldızlardaki bir tür ilm-i simya mutfağında pişirilmiştir. Bu elementlerin pişirildiği yıldızlar bugün Samanyolu Galaksi'sinin öte yanında zor seçilen beyaz cücelerdir.
DNA'mızdaki nitrojen,dişlerimizdeki kalsiyum,kanımızdaki demir,elma kekindeki karbon çöken yıldızların içinde üretilmişlerdir.Yıldızlardaki malzemedir yapımızda var olan. Nadir elementlerden birkaçı süpernova patlamasında üretilebilir.Yerküremiz de nispeten bol miktarda altın ve uranyum bulunuşunu,Güneş Sistemi'nin meydana gelmesinden önceki süpernova patlamasına borçluyuz.
Öteki gezegen sistemleri de bizdeki nadir elementlerden,değişik miktarda olsa da bulunduruyordur. Acaba sakinlerinin niyobyum ve protaktiiniyum bilezikleri takıp altını laboratuvar malzemesi olarak kullandıkları gezegenler var mıdır? Acaba gezegenimizde altın ve uranyum,praseodmiyum kadar bilinmez ve değer verilmez şeyler olsalar,yeryüzünde hayat daha mı gelişmiş olurdu? Hayatın kökeni ve evrimi ile yıldızların kökeni ve evrimi arasında içli dışlı bir ilişkisi söz konusudur. Yapımızdaki asıl maddeler olan,hayatı mümkün kılan atomlar çok uzun zaman önce ve çok uzaklardaki kırmızı dev yıldızlarda imal edilmiştir.
Kozmos'ta rastlanan kimyasal element bolluğuyla yıldızlarda imal edilen atomların bolluğu,kırmızı devler ve süpernovaların madde dökümünün yapıldığı mutfaklar ve potalar oldukları konusunda fazla şüpheye düşürmüyor.Güneş ikinci yada üçüncü nesil yıldızlardan olduğu düşünülüyor. Güneşte ki maddelerin tümü çevrenizde gördüğünüz tüm maddeler yıldızlardaki simya mutfağının birinci yada ikinci evresinden geçmiş şeylerdir.
Kayıtlar
We're a group of volunteers and starting a new scheme in our community. Your website provided us with valuable information to work on. You have done a formidable job and our entire community will be thankful to you.
YanıtlaSil